Εσύ Έλληνα θα περιμένεις να πάει ο βασικός 150 ευρώ για να θυμηθείς ότι δεν είσαι ελεύθερος?Όλοι θυμόμαστε ότι, κατά την έναρξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, η Ισλανδία ήταν κυριολεκτικά σε πτώχευση. Οι λόγοι αναφέρθηκαν μόνο παροδικά, και από τότε, αυτό το ελάχιστα γνωστό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται να απουσιάζει από τις ειδήσεις.Ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες, η μια μετά την άλλη αντιμετωπίζουν την σχεδόν κατάρρευση τους, απειλώντας το ευρώ, η Ισλανδία γίνεται ένας φάρος ελπίδας επειδή επέλεξε τους ανθρώπους πάνω από το κέρδος. Ιδού εδώ γιατί.
Πέντε χρόνια ενός νεοφιλελεύθερου καθεστώτος οδήγησαν σε ιδιωτικοποίηση όλων των τραπεζών στην Ισλανδία (320.000 κάτοικοι, κανένας στρατός) για την προσέλκυση ξένων επενδυτών. Αυτές οι τράπεζες πρόσφεραν ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές on line με ελάχιστο κόστος που τις επέτρεψαν να παρέχουν σχετικά υψηλές αποδόσεις.
Αυτοί οι τραπεζικοί λογαριασμοί, με την ονομασία Icesave, προσέλκυσαν πολλούς μικρούς Άγγλους και Ολλανδούς επενδυτές,. Όσο αυξάνονταν οι επενδύσεις, τόσο αυξάνονταν επίσης τα ξένα χρέη των τραπεζών. Το 2003, το χρέος της Ισλανδίας ανερχόταν σε 200 φορές το ΑΕΠ της (Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν), και το 2007 ήταν 900%.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 έφερε το τελικό χτύπημα. Οι τρεις κυριότερες τράπεζες της Ισλανδίας χρεοκόπησαν και εθνικοποιήθηκαν, ενώ η κορώνα (νόμισμα της Ισλανδίας), έχασε ένα μεγάλο μέρος της αξίας της έναντι του ευρώ. Στο τέλος του ίδιου έτους, η χώρα κήρυξε πτώχευση.
Οι πολίτες επανακτούν τα δικαιώματά τους
Αντίθετα με τις παγκόσμιες προσδοκίες, η κρίση οδήγησε τον λαό να πάρει τον έλεγχο της χώρας του, μέσω μια διαδικασίας άμεσης συμμετοχικής δημοκρατίας. Αυτό οδήγησε τελικά σε ένα νέο σύνταγμα, αλλά μόνο μετά από άγρια επιμονή.
Ο Geir Haarde, πρωθυπουργός μιας σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης συνασπισμού, διαπραγματεύσε ένα μεγάλο δάνειο. Αλλά η ξένη επενδυτική κοινότητα πίεζε την Ισλανδία να εφαρμόσει δραστικά μέτρα λιτότητας.
Ακολούθησαν διαμαρτυρίες και ταραχές, αναγκάζοντας τελικά την κυβέρνηση να αντικατασταθεί από μια νεοσυσταθείσα συμμαχία της αριστεράς.
Ο συνασπισμός τελικά υπέκυψε στις απαιτήσεις από το εξωτερικό σύμφωνα με τις οποίες η Ισλανδία υποχρεωνόταν να πληρώσει ένα συνολικό χρέος που θα απαιτούσε από κάθε Ισλανδό να πληρώσει 130 δολάρια το μήνα για δεκαπέντε χρόνια, με επιτόκιο 5,5%, έτσι ώστε να ξεπληρωθεί ένα χρέος που πρόκυπτε από ιδιώτες σε σχέση με άλλους ιδιώτες. Αυτή ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Το τι συνέβη στη συνέχεια ήταν εξαιρετικό. Η πεποίθηση σύμφωνα με την οποία οι πολίτες πρέπει να πληρώσουν για τα λάθη ενός οικονομικού μονοπωλίου, ότι ένα ολόκληρο έθνος έπρεπε να φορολογηθεί για να πληρώσει τα ιδιωτικά χρέη, είχε σπάσει.
Οι τεταμένες σχέσεις μεταξύ των πολιτών και των πολιτικών τους, ανάγκασαν τους ηγέτες της Ισλανδίας να δράσουν στο πλευρό των ψηφοφόρων τους.
Ο αρχηγός του κράτους Olafur Ragnar Grimsson, αρνήθηκε να επικυρώσει το νόμο που θα έκανε τους Ισλανδούς να ευθύνονται για τα τραπεζικά χρέη και υποστήριξε τις εκκλήσεις για δημοψήφισμα.
Η διεθνής κοινότητα έξω φρενών
Η διεθνής κοινότητα δεν έπαψε να αυξάνει την πίεση. Η Μεγάλη Βρετανία και η Ολλανδία απείλησαν την ισλανδική κυβέρνηση και τον ισλανδικό λαό με τρομερά αντίποινα που θα απομόνωναν τη χώρα, συμπεριλαμβανομένης της διακοπής της βοήθειας από το ΔΝΤ και το πάγωμα των ξένων ισλανδικών τραπεζικών λογαριασμών.
Στο δημοψήφισμα του Μαρτίου 2010, το 93% του πληθυσμού ψήφισε κατά της αποπληρωμής του χρέους. Το ΔΝΤ πάγωσε αμέσως το δάνειο του. Ωστόσο, η Ισλανδία δεν θα πτοήσει. Όπως το είπε ο Grimsson: «Μας είπαν ότι αν αρνηθούμε τους όρους της διεθνούς κοινότητας, θα γινόμασταν τη Κούβα του Βορρά. Αλλά αν είχαμε δεχτεί, θα είχαμε γίνει τη Αϊτή του Βορρά».
Με την υποστήριξη των εξαγριωμένων πολιτών, η κυβέρνηση ξεκίνησε αστικές και ποινικές έρευνες κατά των υπευθύνων για την οικονομική κρίση. Κατά συνέπεια, ο πρώην υπουργός Οικονομικών εκτίσει ποινή φυλάκισης δύο ετών, ενώ η Ιντερπόλ εξέδωσε διεθνή εντάλματα σύλληψης εις βάρος των τραπεζιτών που εμπλέκονται στο κραχ.
Οι Ισλανδοί συμφωνήσαν επίσης για ορισμένα μέτρα μείωσης του προϋπολογισμού, όπως την διάλυση των στρατιωτικών υποδομών τους, - ο Οργανισμός Islandic Defense Agency (ισλανδική υπηρεσία άμυνας, ή IDA), έπαψε να υφίσταται από το Ιανουάριο του 2011.
Το νέο Σύνταγμα της Ισλανδίας
Για να ελευθερωθεί η χώρα από την υπερβολική ισχύ του διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος και από το εικονικό χρήμα, οι πολίτες της Ισλανδίας αποφάσισαν να συντάξουν ένα νέο σύνταγμα.
Ο πληθυσμός προχώρησε στην εκλογή 25 ατόμων μεταξύ 522 ενηλίκων που δεν άνηκαν σε κανένα πολιτικό κόμμα, αλλά με την σύσταση από τουλάχιστον τριάντα άτομα. Οι συνελεύσεις των εκλεκτόρων μεταδόθηκαν σε απευθείας συνδέσεις, και οι πολίτες μπορούσαν να αποστείλουν τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις τους, ως μάρτυρες-συμμέτοχοι σε αυτό το κείμενο, όπως διαμορφώθηκε προοδευτικά.
Το Σύνταγμα που προέκυψε από αυτή τη διαδικασία της συμμετοχικής δημοκρατίας, υποβλήθηκε στο κοινοβούλιο για έγκριση το φθινόπωρο.
Είπαν στον ελληνικό λαό ότι η ιδιωτικοποίηση του δημόσιου τομέα τους, ήταν ο μόνος τρόπος για να κρατηθεί η χώρα στη ζωή. Οι λαοί της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας αντιμετωπίζουν παρόμοιες πιέσεις.
Θα μπορούσαν, όπως και πολλοί από μας, να μάθουν πολλά από την Ισλανδία, αρνούμενοι να υποκύψουν σε ξένα συμφέροντα και δηλώνοντας ψηλά και δυνατά ότι οι άνθρωποι μπορούν να επανακτήσουν και θα επανακτήσουν την εξουσία τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου